Onlangs publiceerde BSE het boek ‘Brussel, geplande geschiedenis', een encyclopedische studie over de geschiedenis van de Brusselse planning. Twee mooie gelegenheden, vonden wij, om nog eens terug te komen op de hoogtepunten van die geschiedenis die het Brusselse landschap zoals wij het vandaag kennen, gestructureerd hebben.

Het belang van de historische benadering mag duidelijk zijn: het stedelijke landschap in Brussel bouwt op deze geschiedenis voort in de grote beslissingen, het getalm en geaarzel, de kenteringen en reacties, de confrontaties, enz. Meer dan een eeuw lang zijn grote inspanningen geleverd omtrent deze materie, en daaronder valt niet alleen de stadsplanning maar ook het regelgevend kader, de administratieve organisatie en zelfs het (politieke, administratieve en maatschappelijke) denkbeeld.

Was het stedenbouwkundig overleg zoals we het vandaag nog altijd kennen, ook ingevoerd zonder het felle verzet van de bevolking aan het eind van de jaren 1960? Had dat verzet alleen maar plaatsgevonden als de toenmalige stadsplanning de functionele theorieën die - wellicht te lang - als richtlijn dienden, losgelaten had? Het verleden zet het heden weer in perspectief en reikt ons sleutels aan om meer inzicht te krijgen in mechanismen die voor ons altijd al verworven leken.

Het heden is nog altijd ingewikkeld en daardoor hebben we vaak de neiging om een geïdealiseerd verleden te verheerlijken, maar eigenlijk weten we niet zo veel over dat verleden. Het is de verdienste van dergelijke studies om te bewijzen dat onze voorgangers ook te kampen hadden met gelijkaardige problemen als die waarmee de planners, besluitvormers en burgermaatschappij vandaag geconfronteerd worden. Wanneer we dit verleden weer in zijn context plaatsen en in het menselijke beslissingsproces kaderen, wordt het veel meer dan een technische beschrijving en wordt het plots menselijker. Stedenbouw en stadsplanning zijn het resultaat van menselijke beslissingen.

Een evidentie die we af en toe durven te vergeten.

Meer info


Michel De Beule (coörd.), Benoît Périlleux, Marguerite Silvestre, “Brussel, geplande geschiedenis – stedenbouw in de 19e en 20e eeuw”, uitgeverij MEERT, 2017, 496 pagina’s, ISBN 9782804703325.

Documents